همهچیز درباره اعطای گرنت و کرسی؛ از خوشقولی صندوق تا امید برای افزایش بودجه
تاریخ انتشار: ۱۹ بهمن ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۷۰۵۰۹۴۸
به گزارش گروه دانش و فناوری خبرگزاری آنا، صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور (INSF) با هدف سهولت بیشتر در ارائه خدمات به محققان، تلاش کرده تا با تفکیک رشتهها و موضوعات تحقیقی و دسته بندی مناسب خدمات، فرآیند دریافت حمایت را سهل الوصول کند.
کارگروه کرسی و گرنت پژوهشی یکی از کارگروههای مهم این صندوق به شمار میرود که زینب فرهادی مسئولیت دبیری این کارگروه را برعهده دارد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
چند سال است که با صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور همکاری دارید و فعالیتهای شما در کدام قسمت بوده است؟
فرهادی: ۱۵ سال است که در صندوق فعالیت دارم و تقریباً ۱۲ سال است که در کارگروه کرسی و گرنت پژوهشی مشغول به کار شدم. پیش از این در کارگروه هنر و معماری و طرحهای دانش بنیان مشغول به کار بودم و مسئولیت پرداخت بودجه به طرحهای دانش بنیان را برعهده داشتم. بودجه شرکتهای دانش بنیان پس از بررسی در معاونت علمی، در صورت داشتن شرایط لازم، تصویب میشد و شرکت به صندوق معرفی شده و پس از کارشناسی و بررسی مدارک در سامانه، به مرحله تنظیم تفاهم نامه و ارجاع به واحد حقوقی و دستور پرداخت میرسید. اعتبار پرداختی به شرکتها نیز به حساب صندوق واریز میگردید و صندوق به عنوان نهاد واسط و پرداخت کننده قرار داشت. پس از اینکه معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری مسئولیت این کار را برعهده صندوق نوآوری و شکوفایی گذاشت، در کارگروه کرسی و گرنت مشغول به کار شدم.
هدف از تأسیس کارگروه کرسی و گرنت پژوهشی چه بود؟
فرهادی: کارگروه کرسی و گرنت پژوهشی از همان ابتدای راه اندازی صندوق، بر اساس سند چشم انداز ۲۰ ساله کشور و نقشه جامع علمی کشور و اجرای قانون برنامههای توسعهای ایران، تشکیل شد، ولی در ابتدا به صورت محدودتری فعالیت میکرد.
با توجه به اهمیت این موضوع در حوزه علمی و پژوهشی کشور و اقتصاد دانش بنیان و در راستای کمک به ارتقای ظرفیتهای تولید علم و فناوری در سطح ملی، بر طبق اساس نامه صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور، دستور العمل تشکیل این کارگروه طراحی و اجرا شد.
کارگروه کرسی و گرنت پژوهشی ۱۰ عضو دارد که شامل رئیس صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور، معاون پژوهشی صندوق و دبیر کارگروه و سایر اعضای کارگروه میباشد.
**کرسی برای افراد شاخص و برگزیده علمی
فرهادی: پیش از این و بر اساس دستور العمل، اساتید برجسته که در حوزههای مختلف نظیر فنی مهندسی، سلامت و محیط زیست، کشاورزی، علوم انسانی و علوم پایه از طریق صندوق شناسایی و انتخاب میشدند. اساتیدی که نفر برگزیده و اول در رشته خودشان محسوب میشوند، توسط صندوق شناسایی میشد، اما بعد از اینکه سامانه کارگروه کرسی و گرنت پژوهشی راه اندازی شد، از طریق سامانه یا معرفی استاد توسط دانشگاه، این اساتید انتخاب میشدند.
اساتید برگزیده در کارگروه کرسی و گرنت پژوهشی معیارهایی برای انتخاب دارند؛ لذا بر اساس اچ ایندکس، رزومه و سوابق بالای علمی و اجرایی، به اساتید کرسی و گرنت پژوهشی اعطا میشود.
در سال ۱۴۰۱ چند کرسی و گرنت پژوهشی اعطا شد؟
فرهادی: کرسی و گرنت پژوهشی مانند طرحهای پژوهشی، آمار بالایی ندارد. امسال ۲ طرح کرسی پژوهشی و ۱۰ طرح گرنت پژوهشی تصویب شده است که بیشتر در حوزه فنی مهندسی و پزشکی بوده است.
فردی که برای کرسی یا گرنت پژوهشی اقدام میکند باید در رشته مربوطه، نفر نخست و برگزیده کشور باشد. هر صاحب کرسی در سال میتواند دو پسا دکتری و رساله دکتری را داشته باشند و این تعداد برای گرنت پژوهشی یک پسا دکتری و یک رساله دکتری است.
افراد صاحب کرسی و گرنت از بودجه رساله و طرح پسا دکتری هم بودجهای دریافت میکنند؟
فرهادی: طرحها پس از طی مراحل در سامانه و غربالگری و داوری، تصویب میشوند و در زمان اجرایی شدن طرح، مجری پسا دکتری میتواند درخواست خود را به صندوق ارسال کند، اما بودجهای که داده میشود فقط برای مجری طرح است چرا که صاحب کرسی یا گرنت پژوهشی، از محل بودجه صندوق، دریافتی دارد و پرداختی مجزا به صاحب گرنت یا کرسی پژوهشی داده نمیشود.
دسته بندی کرسیهای پژوهشی به چه شکل است؟
فرهادی: کرسیهای پژوهشی شامل ۳ دسته است. کرسی فردی، کرسی گروهی و کرسی جوان.
در کرسی فردی، اعتبار پژوهشی به پژوهشگران عضو هیئت علمی دانشگاهها و مراکز پژوهشی با مرتبه استاد تمام اعطا میشود که دارای سوابق پژوهشی درخشان در سطح ملی و بین المللی باشند و حداقل یک طرح خاتمه یافته موفق در قالب یکی از حمایتهای صندوق با هدف حل مسائل اساسی کشور و در حوزههای بنیادی داشته باشند.
در کرسی فردی این اعتبار به یک نفر داده میشود که فرد با مرتبه استاد تمام، باید ۲ طرح خاتمه یافته موفق داشته و مقالاتش در اسکوپوس اسکولار نیز بارگذاری شده باشد.
در کرسی گروهی، یک تیم هستند که این اعتبار به رهبر تیم داده میشود و کرسی فقط به اسم سرگروه ثبت میشود، اما تمامی افراد گروه مانند کرسی فردی باید اطلاعات خود را در سامانه صندوق ثبت کنند و یک پروپوزال جامع نیز ارائه کنند.
**شرط اختصاصی برای تصاحب کرسی جوان
از جمله شرایط کرسی جوان هم میتوان به این موضوع اشاره کرد که فرد باید زیر ۴۵ سال داشته و حداقل مرتبه دانشیاری داشته باشد و باید دارای توانمندیهای ویژه و از استعدادهای برتر و فارغ التحصیل یکی از دانشگاههای معتبر باشد. همچنین، حداقل یک طرح خاتمه یافته موفق در یکی از قالبهای حمایتی صندوق داشته باشد.
هدف از ایجاد این کرسی، تشویق دانشمندان جوان به نظریه پردازی در رشتههای نوظهور و یا توسعه مرزهای دانش در رشتههای پیشرو است. چرا که پیش از این کرسی فردی و گروهی در کارگروه کرسی و گرنت پژوهشی تعریف شده بود، ولی برای تشویق جوانان، این کرسی نیز در نظر گرفته شد.
مدت زمان تخصیص این کرسیها تعریف شده است؟
فرهادی: بله، در مجموع کرسیهای اعطایی، سه ساله هستند و در صورت همکاری با اساتید خارجی، این عدد به ۵ سال قابل تمدید است. بودجه تخصیص یافته برای سال ۱۴۰۰ همچنان، تغییری نداشته است و طبق همان دستورالعمل، فعالیت میکنیم.
**مزایای دریافت کرسی پژوهشی
به کرسیهای فردی سالانه ۷۰ میلیون تومان، کرسیهای گروهی سالانه ۹۰ میلیون تومان و کرسیهای جوان سالانه ۵۰ میلیون تومان تعلق میگیرد. با این وجود، همکاری اساتید با صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور یک امتیاز محسوب میشود و اساتید زیادی تمایل دارند تا از این فرصت، بهره ببرند. در گواهی صادر شده و خروجیهای طرح نظیر مقاله یا کتاب یا نمونه و ساخت محصول نیز باید نام صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور گنجانده شود.
در فرایند بررسی طرحها، گزارشات باید هر سال ارسال شده و توسط کارشناس صندوق بررسی شود. سپس گزارش، برای ناظر طرح که از ابتدای شروع طرح در جریان آن قرار گرفته نیز ارسال میشود تا بررسی لازم صورت گیرد. با توجه به پروپوزال و فازهای تعریف شده، اگر فعالیتها مورد قبول باشد، درصد پیشرفت توسط ناظر اعلام میشود و پس از تأیید کارگروه کرسی و گرنت پژوهشی، پرداخت انجام میشود.
**خوش قولی صندوق در پرداخت اعتبارات
پرداخت به اساتید توسط صندوق به صورت منظم و در کوتاهترین زمان صورت میگیرد و خوشبختانه با تغییرات جدید، فرآیند پرداخت تسهیل شده و با توجه به بازخوردهایی که داشتیم، مراجعین و متقاضیان هم از این موضوع راضی هستند.
بیشتر چه بازه سنی برای دریافت کرسی و گرنت پژوهشی اقدام میکنند؟
فرهادی: یکی از شرایط دریافت کرسی و گرنت پژوهشی این است که افراد حتماً باید استاد تمام و دانشیار باشند و البته معیار انتخاب صاحب کرسی، شاخص و تاثیر گذار بودن فرد است؛ لذا میتوان گفت که افراد بالای ۳۵ سال و بالای ۵۰ سال میتوانند برای کارگروه کرسی و گرنت پژوهشی درخواست ارسال کنند.
اساتیدی نظیر دکتر صلواتی و دکتر نیاسری تاکنون صاحب این کرسیهای پژوهشی شدهاند که اساتید شناخته شده حوزه خودشان هستند و حدود ۶۵ سال نیز سن دارند.
فرآیند داوری طرحها را توضیح دهید؟
فرهادی: بانک داوری سامانه صندوق، کامل است و این بانک، طی چندین سال با جمع آوری اطلاعات، تشکیل شده و همچنان نیز در حال به روز رسانی است. داوران جدید یا توسط دبیر کارگروه و یا توسط خود فرد متقاضی در سامانه ثبت میشوند.
داوری برای تخصیص کرسی و گرنت پژوهشی توسط اساتیدی برجسته هم رده صاحب کرسی و مطابق با معیارهای انتخاب کرسی و گرنت پژوهشی انجام میشود و حتماً فرد باید درجه استاد تمام داشته باشد، اما برای کارگروههای دیگر این امکان وجود دارد که برای طرحهای پژوهشی، داوران استادیار نیز باشند. ارزیابی اولیه توسط اعضای کارگروه انجام میشود وپس از آن برای داوری از بانک داوری کمک گرفته میشود.
کدام دانشگاهها سردمدار دریافت کرسی و گرنت هستند؟
فرهادی: سامانه صندوق برای همه دانشگاههای کشور قابل دسترسی است و دانشگاهها میتوانند درخواست خود را برای اخذ گرنت و کرسی پژوهشی به کارگروه کرسی و گرنت پژوهشی ارسال کنند، اما دانشگاههای برتر در این زمینه فعالتر هستند. از دانشگاههای صنعتی شریف، امیرکبیر، دانشگاه تهران، دانشگاه خواجه نصیر الدین طوسی، دانشگاه صنعتی اصفهان، دانشگاه کاشان و فردوسی مشهد بیشتر درخواست داشتهایم و فقط از دانشگاههای تهران نبوده است.
همکاری با اساتید خارجی کدام کشور بیشتر بوده است؟
فرهادی: پیش از این کرسیها ۵ سال مدت زمان داشتند و ۵ سال دیگر هم قابل تمدید بودند؛ لذا دستورالعمل جدید هنوز به طور کامل اجرایی نشده و کرسیهای ماقبل که اجازه فعالیت ۵ ساله داشتند، روبه اتمام هستند، اما همکاری اساتید کرسیهای ثبت شده در سالهای گذشته با اساتید خارجی که رفت و آمد به ایران داشتند از کشورهایی نظیر آلمان وجود داشت. با مشکلات تحریمی جدید، همکاری با اساتید خارجی محدود شده است.
آیا مدت زمان ۳ ساله برای کرسی و گرنت پژوهشی کوتاه نیست؟
فرهادی: البته امکان بازبینی در دستورالعمل وجود دارد، اما از نظر من با پیشرفت سریع علم و تکنولوژی، مدت زمان ۳ ساله برای کرسی و گرنت پژوهشی، زمان مناسبی است، اما باید فرایند بررسی و نظارت بر طرح تسریع شود.
درباره انواع گرنتهای پژوهشی و بودجه آنها توضیح دهید؟
فرهادی: پیش از سال ۱۴۰۰ تنها یک گرنت پژوهشی اعطا میشد که یک ساله بود، ولی با توجه به شرایط کنونی و درخواستهای متقاضیان، گرنتها در دسته بندی مختلف قرار بگیرند؛ لذا در ۲۹ آذرماه ۱۴۰۰، مصوبه کمیسیون هیئت امنا تغییراتی در دستورالعمل انجام شد که انواع گرنتها دیده شد.
**شرایط عمومی دریافت گرنت پژوهشی
برای تخصیص گرنت پژوهشی، متقاضی باید حداقل مرتبه دانش یاری داشته باشد واین گرنت به افراد فعال در پژوهشگاهها و مراکز علمی داده میشود که هم توانمند باشند و هم به افزایش ظرفیتهای علمی و فناوری جدید در کشور کمک کنند؛ داده میشود. تنها دو گرنت آغاز و استقرار شرط دانشیاری ندارند ودر مابقی گرنتها داشتن حداقل مرتبه دانشیاری ضروری است. البته تمامی متقاضیان گرنتهای پژوهشی باید حداقل یک طرح خاتمه یافته در قالب حمایتهای صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور داشته باشند.
**گرنتی برای بازگشت نخبگان
گرنت آغاز، گرنتی است که به فارغ التحصیلان ۵۰ دانشگاه برتر جهان در رتبه بندی تایمز و کیو اس داده میشود که با توجه به این موضوع، باید حداکثر سه سال از استخدام هیئت علمی آنها گذشته باشد و با هدف بازگشت دانشمندان جوان به کشور طی ۲ سال، اعطا میشود و سالانه ۱۰۰ میلیون تومان داده میشود.
گرنت استقرار به فارغ التحصیلان ۱۰۰ دانشگاه برتر جهان در رتبه بندی کیو اس و تایمز داده میشود و حداکثر باید ۵ سال از استخدام آنها در هیئت علمی گذشته باشد. این گرنت نیز ۲ ساله است و مبلغ ۷۰ میلیون تومان سالانه داده میشود.
**گرنتی برای نوآوری و خلاقیت
گرنت سینرژی نیزبه محققین برجسته داخلی و حداقل با مرتبه دانشیاری داده میشود که نوآوری خلاقانه منجر به محصول نیز داشته باشند. باید سرپرستی یک تیم منسجم هم در رزومه کاری متقاضی باشد. هدف از این گرنت نیز ترغیب دانشمندان به ساخت محصولات با فناوری بالاست. این گرنت سه ساله با مبلغ ۱۰۰ میلیون تومان است.
**گرنت چالش برای ارتباط با صنعت
گرنت بعدی، گرنت چالش است که باید شرایط ذکر شده در گرنت سینرژی را داشته باشند. این گرنت با هدف پیشبرد اقتصاد دانش بنیان و ایجاد ارتباط موثر با صنعت و فناوری است. به این گرنت هم سالانه ۵۰ میلیون تومان، اعتبار داده میشود.
**پیشتازان میان رشتهای به گوش!
گرنت پیشتازان هم علاوه برشرایط گفته شده، شرط سنی نیز دارد و برای افراد زیر ۵۰ سال با مرتبه حداقل دانش یاری است که باید در حوزههای میان رشتهای فعالیت داشته باشند. این گرنت حداکثر سه ساله با بودجه سالانه ۵۰ میلیون تومان است.
**پر متقاضیترین گرنت پژوهشی را بشناسید
گرنت بنیان، متقاضی زیادی نسبت به سایر انواع گرنتها دارد. این گرنت به محققین برجسته در حوزههای پایهای و علوم پایه فعالیت میکنند داده میشود. شروط دریافت این گرنت شامل فارغ التحصیلی از دانشگاه برتر داخلی یا خارجی، سرپرستی یک آزمایشگاه معتبر، سرپرستی حداقل ۵ رساله دکتری، دو طرح پسا دکترای خاتمه یافته، عضو هیئت تحریریه یک مجله معتبر مرتبط با حوزه کاری و برنده یک جایزه معتبر علمی است. متقاضیان باید از ۵ شرط ذکر شده حداقل سه شرط را دارا باشند. بودجه در نظر گرفته برای این گرنت نیز ۵۰ میلیون تومان است.
**میثاق برای توسعه علوم انسانی
گرنت میثاق هم برای رشتههای علوم انسانی با حداقل درجه دانش یاری است و با هدف حمایت از توسعه کیفی علوم انسانی در کشور اعطا میشود و سالانه مبلغ ۵۰ میلیون تومان به دریافت کننده گرنت تا سه سال داده میشود.
**امید تازه برای بودجه بیشتر
با توجه به تلاشهای رییس صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور، قرار است که بودجه صندوق افزایش پیدا کند، ولی درباره کارگروه کرسی و گرنت پژوهشی و تخصیص بودجه بیشتر به این کارگروه هنوز بررسی لازم صورت نگرفته است، ولی ما امیدواریم که سال جدید تغییراتی در این میزان بودجه را شاهد باشیم.
کارگروه کرسی و گرنت پژوهشی، گوشهای از فعالیتهای این صندوق برای حمایت از محققان است. اما آنچه مسلم است، این است که سال ۱۴۰۲ میتواند برای صاحب نظران و محققان برجسته کشور که چشم امید به حمایتهای نهاد مهمی مانند صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور دارند، سال مهمی باشد. چرا که تلاش حاکمیت بر پیشرفت علم و فناوری، دست آنها را برای گسترش مرزهای علم بازتر میکند.
انتهای پیام/
منبع: آنا
کلیدواژه: گرنت صندوق پژوهش فناوران پژوهش صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور اساتید خارجی طرح خاتمه یافته ۵۰ میلیون تومان داده می شود علوم انسانی دریافت کرسی کرسی پژوهشی داشته باشند اعطا می شود مرتبه دانش دانشگاه ها استاد تمام دانش بنیان صاحب کرسی پسا دکتری کرسی فردی فعالیت ها مدت زمان کرسی ها رشته ها گرنت ها طرح ها سه سال
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت ana.press دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «آنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۰۵۰۹۴۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
راحت میگویند از افزایش نرخ ارز سود نمیبریم و نقشی در آن نداریم!
به گزارش تابناک اقتصادی به نقل از جماران؛ فرشاد مومنی استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی گفت: در شبکههای مجازی نطق قدیمی آقای رییس جمهور فعلی را میبینیم که میخواهد به دولت قبلی طعنه بزند و خطاب به دولت قبل میگوید «شما کاری کردید که قیمت دلار به ۵ هزار رسیده است»، ولی الان وقتی قیمت دلار را میبیند، چه حالی میشود؟ گزارش بدهد که چه تحویل گرفته، چه عده داده و کارنامه اش چیست؟
فرشاد مومنی ضمن هشدار نسبت به وضعیت صندوقهای بازنشستگی کشور با بیان اینکه اگر شیوههای فعلی اصلاح نشوند، چالشهای بزرگتری در راهند، گفت: در نظام تصمیم گیری ما افرادی هستند که شخصا آدمهای محترمی هستند، اما صلاحیت تخصصی در زمینه اقتصاد توسعه ندارند. آنها با مافیای رسانهای شان از ضعف اندیشهای افراد کارشناس استفاده میکنند و میگویند ما را با کشورهای صنعتی مقایسه میکنند و میگویند آنها هم اصلاحات پارامتریک و افزایش سن بازنشستگی هم دارند. ولی نمیگویند نرخ مشارکت نیروی کار در آن کشورها بین ۷۰ تا ۸۰ درصد است
فرشاد مومنی که در نشست موسسه مطالعات دین و اقتصاد و با عنوان «بررسی رویکردهای نظری و تجربی در استقرار نظام ارزیابی صندوقهای بازنشستگی کشور» سخن میگفت، با تاکید بر فوریت حل بحران این صندوق ها، این بحرانها را ناشی از سیاستهایی مانند تعدیل ساختاری اقتصاد ایران و نگاه چرتکهای به این صندوقها دانست و از فساد و مدیران نالایق در این صندوقها انتقاد کرد.
شیوهها اصلاح نشوند، چالشهای بزرگتری در راهنددکتر فرشاد مومنی - استاد تمام اقتصاد دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه - با تاکید بر اینکه اگر قرار باشد در نحوه مواجهه نظام تصمیم گیری با مساله صندوقها بازنگری بنیادی نشود و با همین شیوههای موجود وضعیت پیش رود، از این ناحیه نظام ملی در معرض چالشها و تهدیدهای خیلی جدی قرار خواهد گرفت. خاطرنشان کرد: در این شرایط، چالشهایی که بسیار فراتر از آنچه که اکنون تصور میشود، پدیدار میشود.
او افزود: شاید یکی از منصفانهترین و در عین حال بی طرفانهترین مواجهه در چارچوب قرائت رسمی از بحران صندوقهای بازنشستگی، گزارشی است که چند روز پیش در کادر بررسی بخش دوم لایحه بودجه سال ۱۴۰۳ توسط مرکز پژوهشهای مجلس مطرح شد که نشان میدهد دغدغه محوری، وجه مالی مساله است. من اسم این رویکرد را نگرش چرتکهای به مسائل اداره کشور گذاشته ام.
روند نمایانگر غرق شدن در باتلاق استمومنی گفت: خلاصه این نگرش این است که میگویند به هر دلیلی با چشم انداز مالی بحرانی دچار شده اند و در این چارچوب بر اساس لایحه بودجه سال ۱۴۰۳ به جز تامین اجتماعی همه صندوقها دچار ورشکستگی تقریبا تمام عیار شده اند و این ورشکستگی بار مالی اش بر اساس لایحه بودجه ۱۴۰۳ چیزی بالغ بر ۴۵۳ هزار میلیارد تومان از منابع دولت را به خود اختصاص میدهد. میگویند این روند نمایانگر غرق شدن در باتلاق است. این رویکرد درستی نیست که بدون اینکه مساله به صورت اصولی مورد فهم و حل و فصل قرار گیرد، مرتب سهم پوشش منابع مورد نیاز برای حل ورشکستگی صندوقها از کل بودجه دولت افزایش یابد.
رقم هیولایی بودجه دولت برای پوشش ورشکستگی صندوقهااو افزود: گفته میشود در سال ۱۳۹۶ کل منابعی که برای پوشش این ورشکستی صرف شده ۱۱ درصد بودجه عمومی کشور بوده است و الان به ۱۶ درصد رسیده است و این رقم یک رقم هیولایی است و بعد گفته میشود که هیچ چارهای هم برای آن ندارند و به سمت یک راهکار کوته نگرانه دیگر میروند که نامش را اصلاحات پارامتریک گذاشته اند که در واقع بیان محترمانه نقض عهد حکومت نسبت به تعهداتش در مورد بازنشسته هاست. دولت طی سالها سهم خود از حقوق حقوق بگیران را گرفته و حالا به دلیل بی کفایتی و فساد و ندانم کاری با بحران روبرو شده اند و در برابر گرفتاری بازنشستهها نسبت به تورم و مشکلات اقتصادی فقط ابراز همدردی میکنند و میگویند تعهدی ندارند. از دل این سخنان استنتاج رها سازی مستمری بگیران میشود. این که اینها را به امان خدا رها کنند.
مومنی در ادامه گفت: بحث ما این است که میگوییم این طرز نگاه ادامه آن نگاه منحط تعدیل ساختاری است که کل سیستم را دچار بحران کرده است. این نگاه در نظام تدبیر ملی ما طی بالغ بر سه دهه گذشته همواره آزموده شده و همواره هم شکست خورده، ولی چون عزیزان مایل یا قادر نیستند که سطح بحث را بالاتر ببرند و کانون اصلی ماجرا را شناسایی کنند، مساله را ریشه یابی نمیکنند.
رئیس جمهور گزارش دهد کارنامه اش چیست!رئیس موسسه مطالعات دین و اقتصاد با انتقاد از سخنان اخیر رییس جمهور گفت: در شبکههای مجازی نطق قدیمی آقای رییس جمهور فعلی را میبینیم که میخواهد به دولت قبلی طعنه بزند و خطاب به دولت قبل میگوید «شما کاری کردید که قیمت دلار به ۵ هزار رسیده است»، ولی الان وقتی قیمت دلار را میبیند، چه حالی میشود؟ گزارش بدهد که چه تحویل گرفته، چه وعده داده و کارنامه اش چیست؟
روشهای فعلی برای حل بحران راهگشا نیستاین استاد دانشگاه گفت: اهل خرد و دانایی، به ویژه کارشناسان شرافتمند علوم انسانی و اجتماعی باید به نظام تصمیم گیریهای اساسی کشور بگویند که در برابر مسائلی مانند بحران صندوقهای بازنشستگی آن نگاه که این بحران را ایجاد کرده، راهگشای حل مشکل نیست و باید بنیادیتر به مساله نگاه کنند. فردریک لیست، اقتصاد دان آلمانی قرن هجدهم، در کتاب «نظام ملی اقتصاد سیاسی» این بحث را مطرح کرد که بازی با قیمت یا نظریه قیمت محوری اداره کشور یک نظام اندیشهای است که به تولید، کمتر از مصرف اهمیت میدهد و به چشم انداز بلند مدت نظامهای ملی بی اعتناست و مساله اساسی اش هم این است که میخواهد مساله اقتصادی را مستقل از عناصر شکل دهنده به نظام حیات جمعی بررسی کند.
او ادامه داد: «فردریک لیست» میگوید این دیدگاه منحط است و در ۱۸۴۰ به رهبران وقت آلمان میگوید اگر شما تولید را کنار بگذارید و اولویت را به تحریک مصرف بدهید و ابزار یگانه سیاستی تان هم بازی با قیمت باشد، بدون تردید دست نشانده قدرتهایی میشوید که از سطح بالایی از بنیه تولیدی برخوردار هستند.
رویکرد قیمت محور، تولید را متزلزل میکندمومنی گفت: اندیشمندان توسعه میگویند رویکرد قیمت محور، تولید را متزلزل میکند و در مقابل برای یک حکومت توسعه گرا تولید باید در کادر نظام حیات جمعی دیده شود برای چنین حاکمیتی امنیت حقوق مالکیت و ثبات اقتصاد کلان و کیفیت نظام پاداش دهی در جهت فعالیت مولد است نه مفتخوارگی و فساد. در غیر این صورت، این طور نمیشود که قباحت فسادهای بزرگ را از بین ببرید و طوری شود که اگر در تبلیغات رسمی بگویند دزدی گرفته اند که ۱۰۰ میلیارد تومان دزدی کرده، مخاطبان احساس ترحم میکنند و بگویند بدبخت! میتوانست خیلی بیشتر دزدی کند، اما به ۱۰۰ میلیارد قانع بوده است!
اگر غفلت کنید وابستگی ذلت آور به قدرتهای بزرگ پیدا میکنیدرییس موسسه مطالعات دین و اقتصاد در ادامه افزود: ماجرا این است که هر چقدر که از نخستین موج انقلاب صنعتی تا به امروز میآییم، قابلیت خلق کالای تولید فناورانه، به طرز اعجاب آوری افزایش مییابد و در گامهای نخستین از دوره ربع پایانی قرن ۱۸ به این سو تغییرات به صورت درصدی بود، بعد این تغییرات درصدی درشتتر شد و نام آن را تصاعد عددی گذاشتند و اکنون گفته میشود که قابلیت خلق کالای تولید فناورانه، خصلت نمایی پیدا کرده است. به طور خلاصه مسیری که طی شده، از تولید کارگاهی به تولید انبوه و سپس تولید ناب، قابلیتهای غیرقابل تصوری را پدید آورده است، چون این طور است نظم تولید محور دائما خلق تقاضاهای جدید میکند و اگر غفلت کنید وابستگی ذلت آور به قدرتهای بزرگ پیدا میکنید.
او در ادامه گفت: فکر میکردند میتوانند جلوی ویدیو و ماهواره را بگیرند، اما الان اگر نتوانند گوشی تلفن همراه برای شهروندان یا لپ تاپ برای دانشجویان فراهم کنند، مشروعیت خود را از بیخ و بن از دست داده اند و آنها که فکر میکنند از طریق خام فروشی نمیتوان کشور را اداره کرد، بدانند که از ۲۰۰ سال پیش تاکنون دیگر نمیشود.
تولید فناورانه ارتقا نیابد در کشور بی ثباتی بازتولید میشودمومنی افزود: مهمترین مساله کلیدی تولید فناورانه این است که نابرابریها را هم افزایش میدهد و برای این افزایش نابرابریها اگر مواجهه خردورزانهای مبتنی بر ارتقای بنیه تولیدی تدارک دیده نشود، هم درون کشور دائما بی ثباتی و بی مشروعیتی و هرج و مرج را بازتولید میکند و هم در ارتباط با قدرتهای دیگر بحران امنیت ملی پدیدار میکند. در کتاب «اقتصاد ایران در دوران تعدیل ساختاری» تاکید کرده ام که نظریه اداره اقتصاد ملی بر محور بازی با قیمت، بنا به مسائل خاص اقتصاد سیاسی بین المللی و در چارچوب بحران بدهیها به عنوان زورگویی و باج خواهی به کشورهای در حال توسعه تحمیل شد. از جنبه اندیشهای این برنامه به اعتبار اینکه روی رویکرد قیمت محور استوار بوده طبیعتا نگرشش فرد محور و تحلیل هایش منحصرا در سطح خرد است.
مومنی در ادامه سخنان خود گفت: بر اساس نگرش سطح خرد نگاه به تولید و مصرف به صورت کاملا انتزاعی و مجزا از نظام حیات جمعی و مجزا از ملاحظات اقتصادی بین المللی و بی اعتنا به تاریخ و فلسفه وجودی به نهادهای پشتیبانی کننده مثل تامین اجتماعی و صندوقهای بازنشستگی نگاه میکند. در چارچوب این نگاه کل ماجرا این است که شکافی بین منابع و مصارف وجود دارد و برای حل آن راه حلهای مجزا از سایر مشکلات راهی پیدا کرد در حالی که بحرانهای ایجاد شده در واقع معلول است و ریشه در بحرانهای زاییده برنامه تعدیل ساختاری دارد.
مشکلات صندوقهای بازنشستگی را دهه هفتاد پیش بینی کردیماین استاد دانشگاه گفت: موسسه مطالعات دین و اقتصاد در دوره ریاست جمهوری آقای خاتمی و در مقطع مجلس ششم، نتایج مطالعهای که انجام داده بود را به دولت و مجلس، تقدیم کرد. آن زمان نیمه دوم دهه هفتاد بود و در آن گزارش تاکید کردیم که که این بساطی که پس از جنگ به نام برنامه تعدیل ساختاری ایجاد شده کمر نظام ملی را خواهد شکست و یک روز چشم باز میکنید و میبینید که با بی شمار بحران روبرو هستید و یکی از بحرانها مشکلات صندوقهای بازنشستگی بود که اشاره کرده بودیم.
او با بیان این که «وقتی به نظام تامین اجتماعی چرتکهای نگاه میکنید و میگویید پول نداریم پس تعهدات را رها کنیم بدیهیترین دستاوردهای تمدن بشری را منکر میشوید» افزود: حقوقی که جامعه جهانی و منشور حقوق بشر با آن همه مرارتهایی که جامعه بشری متحمل شد و آن همه تجربههایی که به دست آورد و به نیروی کار تعلق گرفته را یکی یکی از بین میبرید.
مومنی با هشدار نسبت به پدیده حاکمیت زدایی از حکومت به دست حاکمان، گفت: این برآیند آن بلایی است که تعدیل ساختاری بر نظام تدبیر ملی آورد، از دریچه این موضوع شما ببینید که گزارشهای رسمی که بنا به تعریف، محافظه کارانهترین و خوشبینانهترین برآوردها را میدهد میگوید ۵۸ درصد نیروی کار شاغل در بخش صنعت ایران را غیر رسمیها تشکیل میدهند. با عنوان اصلاحات پارامتریک از جیب حقوق بگیران سرقت و جیب بری میکنند در حالی که طبق قرارداد هر ماه از حقوق او سهم بیمه برداشت میکنند. در حالی که طبق آموزههای دینی مومن باید به عهد خود وفادار باشد. نمیشود از کل ماجرای دینانت به زلف و ریش و آستین کار داشته باشیم و به تعهدات مصرح خودمان که مکتوب و قانونی هم هست پشت پا بزنیم این قابل قبول نیست. وقتی که قباحتها ریخته میشود همه باهم میریزند.
او افزود: وقتی در گزارشهای رسمی میگویند، ۵۸ درصد نیروی بازار کار در بخش غیر رسمی است یعنی هر قاعدهای بگذارید دو سوم نیروی کار را شامل نمیشود و اگر غیرت و شرافتی مبنا شود معلوم میشود که دادههای مطالعاتی مستقلی وجود دارد که برآوردهایشان از اندازه واقعی بخش غیررسمی از ۸۰ درصد هم بالاتر است، ببینید چه خبر است!
تا آنجا که زورشان برسد از تعهداتی که به سازمان بین المللی کار داده اند، طفره میروندمومنی خاطرنشان کرد: دو سال پیش مرکز پژوهشهای مجلس گزارشی منتشر کرد و در آن نوشته بود که با پدیده بی سابقه جدیدی روبرو هستیم و آن هم غیر رسمی سازی نیروی کار به دست حکومت در شرکتهای دولتی است. یعنی اگر روزی بازیگران و شاغلهای بخش غیر رسمی در کارگاههای چند نفره غیررسمی استخدام میشدند، الان در شرکتهای غول پیکر دولتی و شبه دولتی هم این کار را میکنند و تا آنجا که زورشان برسد از تعهداتی که ایران در چارچوب سازمان بین المللی کار پذیرفته و در قانون کار کشور نسبت به کارگرانن داده، طفره میروند. عین این مساله در بازار پول و سرمایه و نرخ ارز و بازار کالا هم هست.
بیش از ۴۰۰ میلیارد دلار از منابع بین نسلی کشور را صرف این بازی زشت کرده انداو با بیان این که برای یک حکومت چقدر قباحت دارد این عجزی که ابراز میکنند و میگویند دلمان نمیخواهد نرخ ارز بالا برود، ولی بالا میرود، گفت: بر اساس گزارش بانک مرکزی در سی و چند سال اخیر بیش از ۴۰۰ میلیارد دلار از منابع بین نسلی کشور را صرف این بازی زشت کرده اند و تبلیغ هم میکند که از افزایش قیمت ارز ناراحت هستند.
شرم نمیکنند و راحت میگویند که از افزایش نرخ ارز سود نمیبریم و نقشی در آن نداریم!مومنی در ادامه گفت: مسئولان شرم نمیکنند و راحت میگویند که از افزایش نرخ ارز سود نمیبریم و نقشی در آن هم نداریم. چطور میشود؟ آیا تصادفی است که هر گاه کف گیر خزانه به ته دیگر میخورد دستی از غیب میآید و نرخ ارز را بالا میبرد! این چه حرفهایی است که میگویند.
او افزود: از این دریچه باید گفت که بحران صندوقها و بحران نظام تامین اجتماعی ایران مانند اکثریت قریب به اتفاق بحرانهای موجود ریشه در برنامه تعدیل ساختاری به واسطه محور بودن شوک درمانی دارد. در مورد قیمتهای کلیدی ما شاهد این هستیم که کانون اصلی خلق ارزش به جای اینکه به دنبال تولید فناورانه باشد و به جای این که با ایجاد یک نظام انگیزشی، دانایی و کارایی و بهره وری را بالا ببرد، انگیزههای خلافش را بالا برده است.
وزیر مسئول تولید، میگوید آنقدر واردات کرده ایم که گلوگاههای گمرکی بند آمده!او گفت: ما میگوییم شما با شوک درمانی به غیرمولدها پاداش میدهید و مولدها را با انواع فشارها روبرو میکنید. واقعا اگر این را بفهمند دیگر بعضی مقامات گرامی کشورمان به قباحت برخی حرفهایی که میزنند، پی خواهند برد. وزیری که مسئول امور تولید فناورانه کشور است با افتخار میگوید آنقدر خودرو وارد کرده ایم که گلوگاههای گمرکی بند آمده است! و به این جمله افتخار هم میکند! یا احساس شرم ندارند وقتی که رسما به کارخانهها اعلام میکنند که خودشان به فکر تامین برق و گاز مصرفی شان باشند احتمالا در آینده جاده سازی و پیاده روسازی را هم به عهده کارخانجات خواهند گذاشت! گویی قرار است به پیشاتاریخ برگردیم! به رسانههایی که نظرات واقعی کارشناسان را منتشر میکنند پیام میدهند و تهدید میکنند که باید مطالب بی کیفیت شان را منتشر کنند!
وزیر اقتصاد و صمت را به مناظره دعوت میکنماین استاد دانشگاه افزود: اگر ارادهای برای فهم واقعیتها وجود دارد من وزیر گرامی صنعت و معدن و تجارت را به مناظره دعوت میکنم تا کمک کنم که کانونهای اصلی گرفتاری روشن شود. اگر او متولی امر تولید صنعتی است میتوانیم راجع به وضعیت نظام مالیات ستانی مناظره کنیم تا معلوم شود بخش اعظم تولید کنندههای ما با این نظام مالیات ستانی انگیزه سرمایه گذاری بیشتر پیدا میکنند یا نه! حاضرم درباره نحوه تخصیص وام بانکی و یا هزینه دلارهای نفتی صحبت کنم. چه وزیر اقتصاد و چه وزیر صمت اگر فکر میکنند کارشان درست است آنها را دعوت به مناظره میکنم که معلوم شود آیا راهی جز تولید فناورانه برای کشور سراغ دارند، اگر راهی نیست که نیست چرا دلال پروری و رباخوار پروری و واردات چی پروری میشود.
به سوی روند قهقرایی به سمت فقر دائما رو به افزایش و عقب ماندگی دائما رو به افزایش حرکت میکنیماو تاکید کرد: بیش از ۵ سال است که میگوییم که گزارشهای رسمی که منتشر شده حکایت از این دارد که به سوی یک روند قهقرایی به سمت فقر دائما رو به افزایش و عقب ماندگی دائما رو به افزایش حرکت میکنیم. شاخصهای بهره وری کل عوامل تولید و روندها و شاخص پیچیدگی اقتصادی و رابطه مبادله، از ناتوانی فزاینده سیستمی برای مواجهه خردورزانه و موثر با مساله فقر حکایت میکند.
۸۹ فقرا از شاغلین سابق و امروز هستند/ ماجرای تحمیل ایمان با زور را کنار بگذاریدمومنی گفت: مرکز آمار گزارشی منتشر کرده و میگوید از کل جمعیت فقیر ایران ۸۹ درصد شان شاغلین سابق و لاحق هستند، این عدد تکان دهنده است! یعنی بیکار نیستند، ولی شغلهایی دارند که از نظر بازدهی درآمدی، قادر به تکافوی حداقل نیازهای اساسی شان نیست. اگر شما از کلام پیامبر میفهمید که فقر از هر دری که وارد میشود ایمان از آن در خارج میشود، ماجرای تحمیل ایمان با زور را کنار بگذارید و ریشههای اصلی مساله را بفهمید!
مرتبا آدرسهای غلط به نظام تصمیم گیری میدهنداین استاد دانشگاه ادامه داد: اگر توسعه میخواهید جامعهای که ۸۹ درصد فقرای سابق و لاحقش را شاغلها تشکیل دهند تا زمانی که در مساله تولید بازنگری نشود نمیتواند مساله فقر را حل و فصل کند. آنهایی که از این مناسبات نفع میبرند با تکیه بر مافیای رسانهای که از منافع آنها تغذیه و از آنها پشتیبانی میکنند مرتبا آدرسهای غلط به نظام تصمیم گیری میدهند و میگویند هر کاری برای رفع بحران ناترازی صندوقها میتوانید انجام دهید، ولی به ساختار کنونی دلال پرور و رباخوار پرور کار نداشته باشید و تولید را هم از گردونه حساسیت هایت حذف کنید!
قدرت تولید سرانه ما فاصله وحشتناکی با کشورهایی که ما را با آنها مقایسه میکنید داردمومنی به بحرانهای صندوق بازنشستگی اشاره کرد و گفت: در بحران صندوقها عوامل اصلی مثل نقش بی بدیل سقوط بنیه تولیدی کشور در شکل گیری بحران صندوقها و یا نقش بی همتای شوک درمانی در آشوبناک ساختن و رباخوار پرور کردن نظم اقتصادی کشور و فسادزا و نابرابر کردن آن را نادیده میگیرند و بعد آدرسهای غلط میدهند و میگویند که مساله با اصلاحات پارامتریک درست خواهد شد و تجربه کشورهای پیشرفته را به رخ ما میکشند! اگر شرافت کارشناسی مبنای گفتگو باشد حتما میدانید که قدرت تولید سرانه ما چه فاصله وحشتناکی با آن کشورهایی دارد که ما را با آنها مقایسه میکنید. ماجرا این است که ارزشی نمیتوانید خلق کنید که بعدا سهمی عادلانه تقسیم کنید.
۷۰ درصد زنان دانش آموخته دانشگاهی بیکار هستنداو گفت: در نظام تصمیم گیری ما افرادی هستند که شخصا آدمهای محترمی هستند، اما صلاحیت تخصصی در زمینه اقتصاد توسعه ندارند. آنها با مافیای رسانهای شان از ضعف اندیشهای افراد کارشناس استفاده میکنند و میگویند ما را با کشورهای صنعتی مقایسه میکنند و میگویند آنها هم اصلاحات پارامتریک و افزایش سن بازنشستگی هم دارند. ولی نمیگویند نرخ مشارکت نیروی کار در آن کشورها بین ۷۰ تا ۸۰ درصد است. آقایان در چارچوب برنامه تعدیل ساختاری، نظم اقتصادی را درست کرده اند که دو، سوم نیروی کار غیر رسمی است و نرخ مشارکت در ایران بین ۳۸ تا ۴۴ درصد است. مرکز آمار هفته قبل گزارشی داد و میگوید چیزی حدود ۷۰ درصد زنان دانش آموخته دانشگاهی ایران بیکار هستند! این را هم در مقایسه باید گفت.
مومنی با انتقاد از آمارهای رسمی بیکاری گفت: آمار داده اند و میگویند نرخ بیکاری در این کشور هفت درصد است در حالی که دکتر طایی محاسباتی انجام داده و نشان داده است که این نرخ در ایران ۸.۵ درصد است. ضمن این که دو، سوم جمعیت در حال فعالیت نقشی در تولید ندارند و گزارش خودشان هم میگوید کارخانههای ما با ۴۱ درصد ظرفیت کار میکنند و دو سوم ظرفیت تولیدشان بلا استفاده است. بعد همان میزان اندک تولیدی که میکنند طبق گزارشها در انبارها مانده و فروش نرفته است. چون اکثریت جمعیت فقیر شده اند.
راه حلها مبتنی بر استثمار نیروی کار استاو ادامه داد: گزارشهای رسمی میگوید حدود ۳۰ درصد جمعیت ما به کلی زیر خط فقر است و ۴۰ درصد هم در آستانه فرو افتادن به خط فقر است پس ما اینجا با بحران تقاضای موثر هم روبرو هستیم، چرا؟ چون راه حلها مبتنی بر استثمار نیروی کار است. پیشنهاد میدهم وزیر محترم شرافتمندانه مطالعههایی که در وزارت کار راجع به معادل دلاری قدرت خرید حداقل دستمزد انجام شده است را منتشر کند تا ببینید چقدر ماجرا شرم آور است و با نیروی کار چطور رفتار میشود.
این استاد دانشگاه با انتقاد از تورم زا دانستن افزایش دستمزد توسط برخی، گفت: بلوا راه میاندازند که افزایش نرخ بهره وام بانکی که سهمش در قیمت تمام شده محصولات برای برخی کارخانههای کلیدی ما حدود ۳۰ درصد است در تورم تاثیر ندارد، اما افزایش دستمزد نیروی کار تورم ایجاد میکند! مدیران با شرفی از بنگاههای صنعتی با من تماس گرفته اند و میگویند از کارگران خجالت میکشیم، چون اگر دستمزد آنها را زیاد کنیم ما را با دهها مانع قانونی و رسمی روبرو میکنند!
آمارهایی ارائه میدهند که برای فهم واقعیت، خاصیت ندارنداین اقتصاددادن اضافه کرد: چند ماه پیش مرکز پژوهشهای مجلس گزارشی منتشر کرده که در آن میگوید نرخ بیکاری که در اعلام میشود برای فهم واقعیت هیچ خاصیتی ندارد چرا که در آن ۱۱ ایراد ساختاری وجود دارد و بخشهای بزرگی از واقعیت بیکاری در ایران را نمیتواند نشان دهد، اما به این گزارش توجهی نمیشود فقط این طور لذت میبرند که بگویند ما نرخ بیکاری را هفت درصد کرده ایم! این شرم آور است و هیچ نسبتی با واقعیت ندارد.
برخورد دوگانه با سازمانهای بین المللیاین شیوه اداره امور در اقتصاد ایران شده است که وقتی سازمانهای بین المللی گستره و عمق فساد را در کشور برملا میکنند. میگویند اینها بوقهای استکباری هستند. اما سازمان بین المللی کار خود گزارش منتشر کرده و میگوید بر حسب سطوح مختلف توسعه ما باید ۱۱ شیوه متفاوت برای اندازه گیری بیکاری داشته باشیم یکی از آن شیوهها این است که با اقتضائات عصر دانایی مطابق باشد. اگر در طول یک هفته قبل منتهی آمارگیری مثلا یک ساعت یا دو ساعت کار کرده باشد ما آن را شاغل محسوب میکنیم. حال آن عزیزان که تا دیروز سازمان بین المللی را بوق استکبار میخواندند این را مبنای سنجش نرخ بیکاری در ایران قرار داده اند، در حالی که سازمان بین المللی منظورش کار در عصر دانایی و تولید ناب است و به ما ربطی ندارد که هنوز از تولید کارگاهی هم عبور نکرده ایم و ۹۰ درصد نیروی کار شاغل مان در بنگاههای ۱۰ نفره و کمتر کار میکنند. این طور آمار دادنها برای ادا در آوردن خوب است، ولی انسان با شرف مسئول وقتی میبیند که فقر و فلاکت در این مملکت این قدر کرامت انسانها را مخدوش میکند چطور تن میدهد به این اداها؟
تفاوت اجرای سیاست اصلاح قیمت به سبک ایرانی با دیگر کشورهااو افزود: مثلا بیمههای ما را مقایسه میکنند، اما به تفاوت پوشش و خدمات بیمه ما و آنها کار ندارند. درست مثل شوک درمانی که در همان نظریه قیمت میگوید برای یک اصلاح تعادل بخش، ۱۰۰ کار باید انجام شود و اقدام آخر بازی با قیمت است. اما در چارچوب شوک درمانی به سبک بازارگراهای ایرانی آن ۹۹ کار حذف شده و حرف آخر را اول میزنند و کل ماجرا را به بازی با قیمت منحصر و صورت مساله را پاک میکنند.
این استاد دانشگاه اضافه کرد: در مورد افزایش سن بازنشستگی به شکل درست گفته میشود ۴۷ تمهید نهادی را باید انجام دهید تا نوبت به تغییر سن بازنشستگی به عنوان اصلاح پارامتریک برسد. اما در ایران همه آنها حذف میشود، چون آنها به حقوق انسانی و شرافت و کرامت انسانها و توسعه اهمیت میدهند و این جا چنین چیزی نیست. از این زاویه وقتی نگاه میکنید میبینید در گزارشها یک تیتر خیلی بی روح میگذارند که "سهم سرمایه گذاریها صندوقها در پوشش هزینه هایشان ناچیز است"، اما لازم آن را به اصطلاح به فارسی دوبله کنند تا آن مقام با شرف بفهمد که اینها بازدهی مناسب برای سرمایه ندارند، چون صندلیهای مدیریتی در هیات مدیرههای این شرکتها به افرادی داده شده که کمتر صاحب صلاحیت تخصصی هستند وقتی مغز یک دستگاه از کار میافتد آن دستگاه بازدهی نمیتواند داشته باشد.
یک روز میگویند شرکت داری را جمع کنید، فردا شرکتها را به صندوقها میدهند!رییس موسسه مطالعات دین و اقتصاد گفت: همان طور که با شوک درمانی رانتهای مفت خوارگی برای یک گروه اندک فراهم میکنید، بابت پرداخت سهم دولت به این صندوقها شرکتها را هم به این صندوقها میدهید. این کار این سر تا پا تناقض است. یک روز میگویند شرکت داری را جمع کنید، بعد شرکتها را به جاهایی میدهند که صلاحیتی در اداره آن شرکتها ندارند و صندلیهای مدیریتی رانتی برای برخی فراهم میکنند. به همین دلیل در دوره احمدی نژاد و روحانی و دولت اول رییسی میبینیم که بارها روسای سازمانهای تامین اجتماعی تغویض شدند. معلوم است که ماجرای توزیع این پستها چه وضعیتی پیدا میکند. همین است که ناکارآمدی و فساد ایجاد میکند.
مومنی تاکید کرد: باید مراقب باشیم که در نتیجه تمام آن بحرانهایی که در چارچوب کاهش نسبت پشتیبانی و تحولات جمعیتی و عدم واکنش مناسب به آنها، وضعیت نامناسب سرمایه گذاریها و به ویژه تحمیل قوانین و مقررات به غایت بی کیفیت و فسادزا که این صندوقها را احاطه کرده، صندوقها به این روز افتاده اند. اینها معلول مناسبات رانتی است که از دل شوک درمانی و آزادسازیها و خصوصی سازیهای نسنجیده و فسادزای بحران آفرین پدید آمده است.
تورم و بیکاری، دو تیغه قیچی که صندوقها را نابود میکننداو افزود: شوک درمانی دو فشار کمرشکن به صندوقها وارد میکند، و منشاء تورم و بیکاری میشود. این دو مثل دو تیغه قیچی، بنیان این صندوقها را نابود میکنند. اما به جای مقابله با این دو تیغه قیچی فشار میگذارید که دستمزد پرداختی به بازنشستهها کمتر شود! این مسیری است که ما را به جایی نمیرساند. نظام تصمیم گیریهای اساسی ما باید هر چه زودتر متوجه این قضیه شود تا زودتر جلوی گسترش و تعمیق خسارتها گرفته شود و در این صورت میتوان امیدوار بود که در دولت و مجلس کارشناسان میهن دوست و با شرافت و پاکدامن با کمک رسانهها کانون اصلی گرفتاری مان در زمینه صندوقها شناسایی و حل شود. والا راه حلهایی که در چارچوب اصلاحات پارامتریک و اصلاح سن بازنشستگی مطرح میشود حکم پیشروی در باتلاق را دارد.